Στην Ελλάδα η ελάχιστη ηλικία εισόδου στην επώδυνη περιπέτεια της χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών είναι από τις χαμηλότερες μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το πρόβλημα της διακίνησης και χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών είναι ένα παθολογικό, πολυπαραγοντικό φαινόμενο με παραμέτρους οικονομικές, ψυχολογικές, πολιτικές, πολιτισμικές και ιδεολογικές, που -παρά τις προσπάθειες των Κέντρων Πρόληψης και των νέων Μονάδων μείωσης της ζήτησης- παρουσιάζεται στην χώρα μας πολύ οξυμένο.
Εξάρτηση και Ναρκωτικά
Στους γρήγορους ρυθμούς της σύγχρονης ζωής οι απαιτήσεις στην εργασία, την οικογένεια, τον κοινωνικό μας περίγυρο πολλαπλασιάζονται και ο άνθρωπος καλείται να ανταπεξέλθει επαρκώς στις ευθύνες που του αναλογούν. Δυστυχώς, ορισμένοι άνθρωποι λόγω αδυναμίας ή μεγάλου ψυχικού
πόνου κατατρέχουν σε εξαρτήσεις παντός είδους πιστεύοντας εσφαλμένα οτι θα γίνουν πιο δυνατοί απέναντι στις δυσκολίες και δεν θα πονούν. Εξαρτώνται σταδιακά από ουσίες ή καταστάσεις που “ανακουφίζουν” προσωρινά, αλλά δυστυχώς ταλαιπωρούν μακροχρόνια την σωματική και ψυχική τους υγεία. Σήμερα, ο ευάλωτος πληθυσμός στην χώρα μας έχει αυξηθεί σε μέγεθος και όχι μόνο σε μορφή, δηλαδή έχει αυξηθεί ο αριθμός των κοινωνικά αποκλεισμένων ομάδων. Τέτοιου είδους μεταβολές αποτελούν η καθεμία ξεχωριστά παράγοντες κινδύνου για τη χρήση ουσιών και την εξάρτηση.
Ως εξάρτηση χαρακτηρίζουμε την έντονη προσήλωση ενός ατόμου προς ένα αντικείμενο ή άλλο άτομο. Ο εξαρτημένος δημιουργεί/επικεντρώνει τη ζωή του γύρω από το αντικείμενο της εξάρτησής του. Εξάρτηση από ουσίες είναι η κατάσταση απόλυτου εθισμού του ανθρώπου, κατά την οποία κυριαρχείται από την έντονη ανάγκη λήψης της ουσίας. Ο άνθρωπος μπορεί να αναπτύξει συμπεριφορές εξάρτησης όχι μόνο με ουσίες. Εξαρτητικές μπορεί να είναι και οι σχέσεις με άλλους ανθρώπους, με μέλη της οικογένειας, με τη δουλειά, με το υπερβολικό φαγητό (διατροφικές διαταραχές), με τα τυχερά παιχνίδια (τζόγος), με τον ηλεκτρονικό υπολογιστή. Η σωματική εξάρτηση εμφανίζεται όταν το σώμα του ανθρώπου έχει προσαρμοστεί στην ουσία και αναπτύσσει συμπτώματα όταν σταματήσει τη χρήση (“στερητικό σύνδρομο”). Η ψυχολογική εξάρτηση εμφανίζεται όταν ο άνθρωπος έχει ανάγκη από τη χρήση της ουσίας για να νιώσει καλά, να διώξει το άγχος ή την ψυχική πίεση ή απλά για να νιώθει φυσιολογικός και να αντεπεξέλθει στις απαιτήσεις της καθημερινής ζωής. Η ψυχολογική εξάρτηση, σε σύγκριση με τη σωματική, είναι πιο σημαντική και είναι αυτή που απαιτεί πολύ περισσότερο χρόνο για να αντιμετωπιστεί.
Ο όρος «Ναρκωτικά» δεν περιλαμβάνει μόνο τις παράνομες ουσίες, όπως το χασίς ή την ηρωίνη, αλλά και τις νόμιμες, όπως το αλκοόλ και ο καπνός, ενταγμένες στην κοινωνική ζωή, πού η κατάχρησή τους, όμως, μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρή εξάρτηση και προβλήματα υγείας. Η κατάχρηση ηρεμιστικών και αγχολυτικών χαπιών μπορεί, επίσης, να οδηγήσει σε εξάρτηση.Ουσίες εισπνεόμενες, όπως σπρέι, κόλλες, βενζίνη, αέριο από γκαζάκια βουτανίου, φαίνεται να μη συνδέονται με αυτό που λέμε «ναρκωτικό», κατατάσσονται, όμως, στις εξαρτησιογόνες ουσίες.
Επίσης, ορισμένα παυσίπονα προκαλούν τοξικομανία. Σε αυτά περιλαμβάνονται η υδροβρωμική φαιναζοκίνη, η πενταζοκίνη, η κυκλαζοκίνη, η μεθαδόνη (χρησιμοποιείται σήμερα για την απεξάρτηση των ηρωινομανών), η πυρρολαμιδόνη, η πεθιδίνη, η κετοβεμιδόνη, κ.ά. Για παράδειγμα, τo χασίς, γνωστό από αρχαιοτάτων χρόνων, που προέρχεται από τα φύλλα της ινδικής κάνναβης, προκαλεί διέγερση, ευφορία ή κατάθλιψη, αυτοπεποίθηση και ευθυμία, αυξάνει τη φαντασία και προκαλεί ψευδαισθήσεις οπτικές, ακουστικές και απτικές, παραμορφώνει την αίσθηση του χώρου, διαταράσσει την συνείδηση και συνήθως προκαλεί βαθύ ύπνο.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει χωρίσει τα ναρκωτικά σε δύο κατηγορίες: 1) στα «βαριά», εκείνα που προκαλούν σοβαρή βλαπτική επίδραση στο άτομο, όπως το όπιο, η μορφίνη, η κοκαΐνη, η ηρωίνη, οι αμφεταμίνες, η μαριχουάνα (χασίς), το LSD, κ.ά. και 2) στα «ελαφρά»,σε ουσίες που δεν δημιουργούν υποχρεωτικά εθισμό, όπως τα βαρβιτουρικά και τα «ανώδυνα» (καπνός, καφές, κ.ά).
Ποιες οι συνέπειες από την χρήση ναρκωτικών ουσιών
Οι κοινωνικές επιπτώσεις της χρήσης ναρκωτικών είναι τεράστιες και το κόστος για τα εξαρτημένα άτομα και τις οικογένειες τους δυσβάστακτο. Οι εξαρτησιογόνες ουσίες προκαλούν αλλαγή στη φυσιολογία του οργανισμού δρώντας στα νευρικά κύτταρα του εγκεφάλου. Εκτός από τις παρενέργειές τους ως χημικά δηλητήρια του οργανισμού, επηρεάζουν τους νευρώνες, με ανεπανόρθωτο πολλές φορές τρόπο, μεταβάλλοντας τη λειτουργία τους και προκαλώντας εθισμό (ανοχή, εξάρτηση, παθολογική αναζήτηση ουσίας). Η τοξικομανία αποτελεί παθολογική κατάσταση, σε βιολογικό, συναισθηματικό και ψυχικό υπόβαθρο, που χρήζει ιατρικής και κοινωνικής φροντίδας από εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό, με στόχο την μετρίαση των κοινωνικών επιπτώσεων και την επαναφορά των χρηστών στην αξιοπρεπή διαβίωση.
Ποινικοποίηση χρήσης και εμπορίας ναρκωτικών
Μία πρώτη προσπάθεια ποινικοποίησης της χρήσης των ναρκωτικών ουσιών στη χώρα μας πραγματοποιείται ήδη από το 1919 με έναν νόμο «Περί αλητείας και επαιτείας» (Ν. 1681/19). Προβλεπόμενη ποινή η φυλάκιση μέχρι ενός έτους και επί υποτροπής μέχρι δύο ετών σε όσους έκαναν χρήση ή πωλούσαν χασίς, ή είχαν χώρους στους οποίους επιτρεπόταν το χασίς. Την δεκαετία ΄80 κατεγράφησαν πέντε επίσημοι θάνατοι από ηρωίνη. Ψηφίζεται έτσι το 1987 ο Ν. 1729/87, ο οποίος αποτέλεσε τον κύριο νόμο για τα ναρκωτικά και έκτοτε έχει δεχτεί πολλές τροποποιήσεις. Σήμερα ισχύει ο 4139/13 «Περί εξαρτησιογόνων ουσιών». Κύρια φιλοσοφία του νόμου αυτού είναι ο χαρακτηρισμός του τοξικομανούς ως «ασθενούς» αντί εγκληματία και η διάκριση μεταξύ τοξικομανών και μη τοξικομανών κατά τη σωφρονιστική τους μεταχείριση.
Ως Έγκλημα Διακίνησης Ναρκωτικών είναι κάθε πράξη με την οποία συντελείται η κυκλοφορία ναρκωτικών ουσιών ή πρόδρομων ουσιών που αναφέρονται στους πίνακες της παρ. 2 του άρθρου 1 Νόμου 4139/2013 και ιδίως η εισαγωγή, η εξαγωγή, η διαμετακόμιση, η πώληση, η αγορά, η προσφορά, η διανομή, η διάθεση, η αποστολή, η παράδοση, η αποθήκευση, η παρακατάθεση, η παρασκευή, η κατοχή, η μεταφορά, η νόθευση, η πώληση νοθευμένων ειδών μονοπωλίου ναρκωτικών ουσιών, η καλλιέργεια ή η συγκομιδή οποιουδήποτε φυτού του γένους της κάνναβης, του φυτού της μήκωνος της υπνοφόρου, οποιουδήποτε είδους φυτού του γένους ερυθρόξυλου, καθώς και οποιουδήποτε άλλου φυτού από το οποίο παράγονται ναρκωτικές ουσίες, η παραγωγή και η εκχύλιση ναρκωτικών ουσιών, η χορήγηση ουσιών για υποκατάσταση της εξάρτησης κατά παράβαση των σχετικών διατάξεων, η διεύθυνση καταστήματος στο οποίο γίνεται εν γνώσει του δράστη συστηματική διακίνηση ναρκωτικών, η χρηματοδότηση, η οργάνωση ή η διεύθυνση δραστηριοτήτων διακίνησης ναρκωτικών ουσιών, η νόθευση ή η κατάρτιση ή η χρησιμοποίηση πλαστής ιατρικής συνταγής για τη χορήγηση ναρκωτικών με σκοπό τη διακίνησή τους, καθώς και η μεσολάβηση σε κάποια από τις πράξεις αυτές.
Με κάθειρξη τουλάχιστον οκτώ (8) ετών και χρηματική ποινή μέχρι τριακόσιες χιλιάδες ευρώ (300.000,00 €) τιμωρείται όποιος διακινεί παράνομα ναρκωτικά. Με ποινή φυλάκισης μέχρι τρία (3) έτη τιμωρείται όποιος: α) διακινεί μικροποσότητες ναρκωτικών, με σκοπό να εξασφαλίσει την κάλυψη των καθημερινών ατομικών του αναγκών χρήσης και είναι εξαρτημένος, β) διαθέτει ναρκωτικά χωρίς κέρδος σε οικείους του, με σκοπό να καλύψει τις άμεσες ανάγκες χρήσης τους, γ) διαθέτει χωρίς κέρδος μέρος της ποσότητας που έχει προμηθευτεί για τον εαυτό του σε κάποιον άλλο για δική του αποκλειστική χρήση. Ευνοϊκότερη μεταχείριση (ποινή φυλάκισης μέχρι 5 μήνες) λαμβάνει όποιος για δική του αποκλειστικά χρήση, με οποιονδήποτε τρόπο προμηθεύεται ή κατέχει ναρκωτικά, σε ποσότητες που δικαιολογούνται μόνο για την ατομική χρήση ή κάνει χρήση αυτών ή καλλιεργεί φυτά κάνναβης σε αριθμό ή έκταση που δικαιολογούνται μόνο για την ατομική του χρήση. Επίσης, αν το δικαστήριο κρίνει ότι η αμέσως προηγούμενη αξιόποινη πράξη ήταν εντελώς περιστασιακή και δεν είναι πιθανόν να επαναληφθεί τότε ο δράστης μπορεί να κριθεί ατιμώρητος. Άρα, η κατοχή και προμήθεια για προσωπική χρήση παραμένει πλημμέλημα και τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι πέντε μήνες, αντί για φυλάκιση ενός χρόνου που ίσχυε πιο πριν. Επομένως, οποιοσδήποτε συλληφθεί έστω με ένα «τσιγαριλίκι» αντιμετωπίζει αυτόφωρη διαδικασία και ποινή φυλάκισης πέντε μηνών, ενώ θα υπάρχει σχετική καταγραφή και στο ποινικό του μητρώο.
(Συνολικά είναι 4 οι πίνακες με ναρκωτικές ουσίες βάσει άρθρου 1 παρ.2 Ν. 3459/2006. Σημειώνεται οτι η παραγωγή, κατοχή, μεταφορά, αποθήκευση, προ¬μήθεια, επεξεργασία, κυκλοφορία και με οποιονδήποτε τρόπο μεσολάβηση στη διακίνηση των ουσιών του Πίνακα Α΄ είναι αποκλειστικό δικαίωμα του Κράτους, που ασκείται από τον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων (Ε.Ο.Φ.).
Η εθνική κατάσταση
Σύμφωνα με την Ετήσια Έκθεση (2013) του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και Πληροφόρησης για τα Ναρκωτικά τα τελευταία 5 χρόνια η καθημερινή χρήση αυξάνεται, η χρήση πολλαπλών ουσιών αυξάνεται, ενώ η μείωση του ποσοστού των χρηστών ενέσιμων ναρκωτικών οφείλεται μάλλον στην αύξηση του αντίστοιχου ποσοστού των χρηστών κάνναβης και φαρμακευτικών ουσιών στον πληθυσμό των αιτούντων θεραπεία. Επιπλέον, στον ίδιο πληθυσμό, αυξάνονται οι άστεγοι, οι άνεργοι και οι χρήστες που επιστρέφουν στη γονική στέγη. Οι μεθαμφεταμίνες εισέβαλαν τεκμηριωμένα στην ελληνική εικόνα του προβλήματος των ναρκωτικών το 2012: η αύξηση των χρηστών αμφεταμινών στον πληθυσμό που αιτήθηκε θεραπεία ήταν εντυπωσιακή, παρότι οι αριθμοί είναι μικροί (από 5 το 2010 σε 44 το 2012). Ωστόσο, υπάρχουν αισιόδοξα σημεία: ο αριθμός των χρηστών ηρωίνης και των χρηστών ενέσιμων ναρκωτικών παραμένει σταθερός, χωρίς να αυξάνεται τα τελευταία τρία χρόνια. ο αριθμός των αλλοδαπών που εντάσσονται στη θεραπεία αυξάνεται, ένδειξη από τη μια μεριά της αυξανόμενης διεισδυτικότητας της θεραπείας σε «κρυφούς πληθυσμούς» και από την άλλη της σημασίας της δουλειάς εκτός δομών, τα προγράμματα διανομής συριγγών και συνέργων και τα προγράμματα «δουλειάς-στο-δρόμο» τροφοδότησαν τις υπηρεσίες μείωσης της ζήτησης με νέα άτομα από ευάλωτες ομάδες. Τέλος, η επιδημία του ιού HIV/AIDS δείχνει σημάδια σταθεροποίησης ή και μείωσης το 2013.
Η παγκόσμια κατάσταση
Τι άραγε μπορεί να αντιτάξει κανείς στην ακόλουθη τραγική διαπίστωση; “Έως και 200.000 άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο λόγω της χρήσης παράνομων ναρκωτικών”. Όσον αφορά δε στην Ευρώπη, 4 εκατομμύρια χρήστες καταναλώνουν 124 τόνους κοκαΐνης ετησίως. 1300 τόνοι ρητίνης κάνναβης και 1200 τόνοι φυτικής κάνναβης καταναλώνονται ετησίως στην Ευρώπη από περίπου 23 εκατομμύρια χρήστες κάνναβης που εισάγεται από το Αφγανιστάν μέσω των ΒΑΛΚΑΝΙΩΝ.
Η έρευνα-μελέτη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών σκιαγραφεί μια μικτή εικόνα σε ό,τι αφορά την παγκόσμια κατάσταση στα ναρκωτικά. Η ραγδαία άνοδος της παραγωγής οπίου στο Αφγανιστάν, μια χώρα όπου η έκταση στην οποία καλλιεργείται οπιοπαπαρούνα αυξήθηκε αλματωδώς (+36%) το 2013, σηματοδότησε μια «σημαντική επιδείνωση» της κατάστασης σε διεθνές επίπεδο, ωστόσο η παγκόσμια προσφορά κοκαΐνης μειώθηκε, καθώς η παραγωγή της υποχώρησε από το 2007 ως το 2012. Επίσης, πέρυσι η παγκόσμια παραγωγή ηρωίνης «επανήλθε στα υψηλά επίπεδα που είχαν καταγραφεί» το 2008 και το 2011. Αυτά είναι τα κυριότερα συμπεράσματα που περιέχονται στην έκθεση 2014 World Drug Report του Γραφείου των Ηνωμένων Εθνών για τον Έλεγχο των Ναρκωτικών και την Πρόληψη του Εγκλήματος (UNODC). Όσον αφορά δε στην χρήση κάνναβης σε παγκόσμιο επίπεδο μοιάζει να μειώνεται, ιδίως σε χώρες της δυτικής και της κεντρικής Ευρώπης. Όμως, στην Αμερική όλο και περισσότεροι καταναλώνουν μαριχουάνα. Ο αριθμός των ανθρώπων από 12 ετών και πάνω που έκαναν χρήση κάνναβης τουλάχιστον μία φορά αυξήθηκε στο 12,1% το 2012 από 10,3% το 2008. Όμως, ενώ έχουν διαμορφώσει την αντίληψη ότι η χρήση της δεν ενέχει σημαντικό κίνδυνο για την υγεία, ταυτόχρονα όλο και περισσότεροι πολίτες στις ΗΠΑ ζητούν βοήθεια για προβλήματα που συνδέονται με τη χρήση της. Τέλος, σύμφωνα με την έκθεση περίπου 34,4 εκατ. άνθρωποι παγκοσμίως έκαναν χρήση αμφεταμινών το 2012 και ο αριθμός τους ξεπεράστηκε μόνον από τους χρήστες κάνναβης.
Επιπλέον, και σύμφωνα με την παραπάνω Έκθεση, η παγκόσμια κατανάλωση ηρωίνης (340 τόνοι) και οι επιληπτικές κρίσεις αντιπροσωπεύουν ετήσια ροή των 430-450 τόνων ηρωίνης στην παγκόσμια αγορά ηρωίνης. Από το σύνολο αυτό, το όπιο από τη Μιανμάρ και το Λάος, Λαϊκή Δημοκρατία παράγει περίπου 50 τόνους, ενώ το υπόλοιπο, περίπου 380 τόνοι ηρωίνης και μορφίνης, παράγεται αποκλειστικά από το αφγανικό όπιο. Οι βαλκανικές και βόρειες διαδρομές είναι οι κύριοι διάδρομοι διακίνησης ηρωίνης που συνδέει το Αφγανιστάν στις τεράστιες αγορές της Ρωσικής Ομοσπονδίας και της Δυτικής Ευρώπης. Η βαλκανική οδός διασχίζει την Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν (συχνά μέσω του Πακιστάν), την Τουρκία, την Ελλάδα και τη Βουλγαρία σε ολόκληρη τη Νοτιοανατολική Ευρώπη προς την αγορά της Δυτικής Ευρώπης, με ετήσια αγοραία αξία περίπου 20 δις δολάρια. Η βόρεια διαδρομή τρέχει κυρίως μέσω του Τατζικιστάν και την Κιργιζία (ή το Ουζμπεκιστάν και το Τουρκμενιστάν) στο Καζακστάν και της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Το μέγεθος της αγοράς υπολογίζεται σε 13 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως.
Συμπεράσματα:
Το πρόβλημα της τοξικομανίας έπαψε πια να είναι πρόβλημα του διπλανού μας. Λαμβάνοντας υπόψη: α) την αύξηση της ζήτησης κατά 85% τα τελευταία χρόνια για θεραπεία, β) τη σημαντική πτώση του ορίου ηλικίας ένταξης στα ναρκωτικά (15 έτη), γ) την αλματώδη άνοδο των θανάτων από τη χρήση (διπλασιασμός των θανάτων κάτω από είκοσι έτη τα τελευταία 5 χρόνια), δ) τη σημαντική αύξηση της πολυτοξικομανίας αφού το 73% των χρηστών κάνει χρήση περισσοτέρων από μία ουσία, αντιλαμβανόμαστε οτι είναι πολύ περισσότερο πρόβλημα όλης της κοινωνίας και κυρίως της οργανωμένης πολιτείας. Η αμιγώς κατασταλτική πολιτική για το ζήτημα των ναρκωτικών είναι σαφές ότι δεν φέρνει αποτελέσματα.
Όσο οι εξαρτημένοι αντιμετωπίζονται ως εγκληματίες, ενώ είναι ανήμποροι ακόμη και να διαπραγματευτούν την κατάστασή τους, οι συλλήψεις θα αυξάνονται και σε συνδυασμό με τις άστοχες ποινές που επιβάλλονται, θα δημιουργείται μια ζοφερή κατάσταση υπερπληθυσμού στις φυλακές και πολλαπλασιασμού των χρηστών. Όσο η Πολιτεία όχι μόνο δεν ενσωματώνει αλλά αντίθετα συντηρεί το λεγόμενο “υπο-προλεταριάτο”(“underclass”), δηλαδή τους ναρκομανείς, τους φτωχούς, τους νεαρούς άνεργους, τους μακροχρόνια άνεργους, τους χρόνια ανήμπορους, τις άγαμες μητέρες ή γενικότερα τους μονο-γονεϊκούς οικογενειάρχες και τα παιδιά τους, και όσους δεν έχουν πρόσβαση σε κοινωνικές ή οικονομικές κρατικές υπηρεσίες (π.χ. άστεγοι, παράνομοι μετανάστες), τόσο η πρόσβαση στα ναρκωτικά θα γίνεται διέξοδος ζωής, ενώ αποτελεί επιλογή θανάτου.
Όσο οι κυβερνήσεις εντείνουν την οικονομική ανασφάλεια προβάλλοντας αδιέξοδα σε όλες τις κοινωνικές τάξεις και προτιμούν την καταστολή του εγκλήματος από την πρόληψη των παθολογικών εγκληματικών φαινομένων, τόσο τα ναρκωτικά θα φαντάζουν ως ένα άλυτο πρόβλημα. Το πνεύμα της αντεγκληματικής πολιτικής και γενικώς της κυβερνητικής πολιτικής θα αποδώσει μόνο αν έχει στόχο την “μείωση της ζήτησης” και όχι την “μείωση της βλάβης”.
Η Ετήσια Έκθεση του ΕΚΤΕΠΝ σχετικά με την Κατάσταση των Ναρκωτικών και των Οινοπνευματωδών για το 2013 αποτυπώνει μεν τη λιτότητα και την οικονομική δυσκολία των φορέων, απεικονίζει δε την αποφασιστικότητά τους να επιβιώσουν και να παρέχουν υπηρεσίες υψηλής ποιότητας στους χρήστες. Ωστόσο, η εκρηκτική διάσταση του προβλήματος δεν επιτρέπει ολιγωρία. Οι ιατρικές και κοινωνικές υπηρεσίες της πολιτείας και οι κοινωνικές οργανώσεις πρέπει να δραστηριοποιηθούν με στόχο την πρόληψη του φαινομένου. Ταχεία θέσπιση προγραμμάτων για την εφαρμογή πρωτογενούς πρόληψης που θα στοχεύει το αίτια και όχι τα αποτελέσματα της τοξικομανίας. Πλατιά και πλήρης ενημέρωση του μέσου ανθρώπου και κυρίως των παιδιών για τα καταστρεπτικά αποτελέσματα των ναρκωτικών στον οργανισμό.
Όταν έρθει η στιγμή του πειρασμού, πρέπει το υποψήφιο θύμα να έχει ανοιχτά τα μάτια και το μυαλό και την κρίσιμη ώρα να πει «ΟΧΙ» ξέροντας ότι εκείνη τη στιγμή λέει «ΝΑΙ ΣΤΗ ΖΩΗ».
Συνέντευξη με τον Τριανταφύλλου Παναγιώτη, Κοινωνιολόγος - Εγκληματολόγος, υπ. Διδάκτωρ Εγκληματολογίας, Επιστημονικά Υπεύθυνος στην “Διέξοδο”, Κέντρο πρόληψης των εξαρτήσεων και προαγωγής της ψυχοκοινωνικής υγείας
Ποιο το Έργο στην Διέξοδο ;
Το Κέντρο πρόληψης Διέξοδος που εποπτεύεται από τον ΟΚΑΝΑ στόχο έχει την μείωση της ζήτησης των ναρκωτικών. Η τελική ομαδά στόχος είναι οι μαθητές και οι έφηβοι νέοι, γιατί ο βασικός στόχος είναι να τους ευαισθητοποιήσουμε ώστε να μην υιοθετήσουν καμία εξαρτητική συμπεριφορά είτε στις παράνομες είτε στις νόμιμες (τσιγαρα, αλκοολ), στον τζογο, στο διαδίκτυο, στο φαγητό (διατροφικές διαταραχές). Ο τρόπος που παρεμβαίνουμε είναι μέσω της εκπαίδευσης σε σχολικές κοινότητες, ώστε να ενισχύσουμε την ομαλή ψυχοκοινωνική ανάπτυξη των μαθητών προς την ενηλικίωση, να σχηματίσουν μία ώριμη ταυτότητα, για να αντιστέκονται στην εξάρτηση. Παράλληλα συναντήσεις γίνονται και με τους γονείς, για παράλληλη υποστήριξη του γονεϊκού ρόλου και φυσικά τους εκπαιδευτικούς προς ενίσχυση του έργου τους.
Τι εννοούμε με τον όρο “Ήπια αστυνόμευση”;
Οι αρχές επιβολής του νόμου οφείλουν να γνωρίζουν τα πάντα σχετικά με τον τοξικοεξαρτημένο, όχι μόνο τα αίτια του φαινομένου, αλλά και ότι ο χρήστης χρήζει ιδιαίτερης φροντίδας. Η ήπια αστυνόμευση των εξαρτήσεων διδάσκει τα Στελέχη των Σωμάτων Ασφαλείας να μην τον βλέπουν ως εγκληματία, ενώ ταυτόχρονα τονίζεται η σπουδαιότητα συνεργασίας με τα θεραπευτικά προγράμματα. Στην ήπια αστυνόμευση των εξαρτημένων ατόμων στόχος είναι η μείωση της βλάβης και η προστασία της υγείας των τοξικοεξαρτημένων και των αστυνομικών. Δεν χρειάζεται βία στις περισσότερες των περιπτώσεων, καθώς οι τοξικοεξαρτημένοι χρήστες δεν είναι επιθετικοί. Η δοσοληψία βέβαια περιπλέκει τα πράγματα, καθώς ενώ το εμπόριο κινείται σε πιο υψηλά επίπεδα μέσω ενός συστήματος διανομής, μετά αναλαμβανουν οι αλλοδαποί και οι χρήστες. Επιπρόσθετος στόχος είναι να προστατευτεί και η δημόσια υγεία, δίνοντας για παράδειγμα καθαρές σύριγγες. Δυστυχώς, όμως, έτσι το Στέλεχος παρανομεί. Άρα, πρέπει να αλλάξει το καθεστώς και η νομοθεσία.
Αποποινικόποιηση ή όχι;
Ως επαγγελματίας στον τομέα της πρόληψης, δεν συμφωνώ με την αποποινικοποίηση της χρήσης. Στο επίπεδο της πρόληψης, αν εφησυχαστούν οι μαθητές, θα γίνει συνείδηση ότι η ναρκωτική ουσία δεν είναι επιβλαβής. Από την άλλη, στο πλαίσιο της εμπορίας, δεν είναι δίκαιο να πάει φυλακή ο τοξικοεξαρτημένος. Χρειάζεται μια τελείως διαφορετική μεταχείριση. Η πρόληψη, η θεραπεία και η καταστολή πρεπει να λειτουργούν συμπληρωματικα!
δημοσίευση 2014
δημοσίευση 2014
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου